Prowadzenie działalności gospodarczej oraz kierowanie firmą zawsze wiążą się z ryzykiem. Jednym z nich są zatory płatnicze, do których dojść może z różnych powodów, m.in. długich terminów płatności, których żądają kontrahenci.
Faktoring wierzytelności (tak brzmi pełna nazwa tej usługi) pozwala przedsiębiorcom na sprzedaż niezapłaconych jeszcze przez kontrahenta, ale nieprzedawnionych faktur. To oferta kierowana przede wszystkim do przedsiębiorców, którzy wystawiają faktury sprzedażowe z odroczonym terminem płatności dla swoich kontrahentów.
Wyobraźmy sobie, że po nienajlepszym okresie firma w krótkim czasie wykonała intratne zlecenia, dzięki którym mogłaby uregulować wszystkie swoje zobowiązania, zaoferować podwyżki, być może – zainwestować.
Wszystkie te wydatki muszą jednak zaczekać, bo kontrahenci, na rzecz których wykonano prace, zastrzegli sobie długie, 90-dniowe terminy płatności. Choć odebrali bez zastrzeżeń towary lub usługi we wrześniu, zapłacą dopiero przed Bożym Narodzeniem.
Dlaczego wykonawca usługi lub produktów zgodził się na niekorzystne dla siebie warunki? Zapewne był do tego zmuszony przez okoliczności. Jego pozycja rynkowa była słabsza niż zleceniodawcy i gdyby odmówił, ten poszedłby z zamówieniem do kogoś innego.
Nie mając pola manewru, firma musiała zgodzić się, że przez trzy miesiące będzie niejako kredytować swoich partnerów.
Nie ma gwarancji, że wszyscy kontrahenci zapłacą w wyznaczonym terminie. W międzyczasie mogą popaść w problemy finansowe albo złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości, co dodatkowo wydłuży lub nawet całkowicie uniemożliwi szybkie ściągnięcie wynagrodzenia.
Przedsiębiorca może więc cierpliwie czekać, aż na jego konto wpłyną pieniądze, lub sprzedać niezapłacone faktury firmie, która z miejsca wypłaci mu 80 lub 90% ich wartości – zależnie od umowy.
Możliwe jest jednak ustalenie zwrotu na poziomie, który widnieje na fakturze. Poza tym, nawet jeśli otrzyma nieco mniej pieniędzy, to nie będzie musiał na nie czekać.
Płynność finansowa to podstawa działalności firmy, a każdy, nawet niewielki zator niesie za sobą ryzyko dla przyszłych finansów. Uzyskując szybko pieniądze ze sprzedanej faktury, firma może spłacić długi, zainwestować lub w inny sposób pomnożyć majątek, więc w ostatecznym rozrachunku zyska.
Istnieją różne rodzaje faktoringu (więcej powiemy o tym w dalszej części tekstu), ale istota usługi sprowadza się zawsze do tego, że przedsiębiorca (faktorant), po wystawieniu swojemu klientowi faktury z odroczonym terminem płatności przekazuje ją do sfinansowania firmie faktoringowej, czyli faktorowi.
Faktor wypłaca przedsiębiorcy pieniądze w terminie określonym w umowie, dzięki czemu faktorant od razu ma dostęp do ustalonych z kontrahentem środków i nie musi czekać na zapłatę za fakturę.
Kontrahent jest zobowiązany dokonać płatności za fakturę na konto faktora.
Przed wykupieniem faktur może skontrolować wypłacalność kontrahenta za pomocą narzędzi analitycznych i informacji z rejestrów gospodarczych.
Poziom ryzyka jest zróżnicowany. Najwyższy jego poziom jest w przypadku umowy pełnego faktoringu, a mniejszy – gdy zawiera z faktorantem umowę mieszaną lub niepełną.
Faktoring polega na przekazaniu faktorowi swoich faktur przed terminem ich płatności. W usłudze faktoringu wyodrębnimy dwie strony, można też wspomnieć o kontrahencie, który, korzystając z wydłużonego terminu płatności, skłonił przedsiębiorcę do sprzedania faktury.
Faktoring przeznaczony jest dla firm, które:
Faktor to wyspecjalizowana firma zajmująca się faktoringiem. Również niektóre banki mogą oferować takie usługi.
Faktorant to przedsiębiorca, który, nie chcąc czekać kilkudziesięciu tygodniu na uregulowanie faktury przez kontrahenta, sprzedaje ją firmie faktoringowej.
Usługa faktoringu przeznaczona jest dla przedsiębiorców, których kontrahenci korzystają z odroczonego terminu płatności. To doskonałe rozwiązanie dla przedsiębiorstw poszukujących szybkich źródeł finansowania. Faktorant dostaje pieniądze natychmiast i może wykorzystać je na realizację celów biznesowych.
Faktoring skierowany jest do wszystkich podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, niezależnie od branży i wielkości prowadzonej działalności.
Długie terminy płatności to codzienność w branży budowlanej, handlu i usługach. Dobrze, gdy przedsiębiorca jest w korzystnej sytuacji finansowej i brak zapłaconej faktury nie powoduje uszczerbku dla jego wypłacalności.
Gorzej, gdy chcąc zrealizować zamówienie, zaangażował nowe osoby, pozyskał sprzęt, opłacił dodatkowych specjalistów –ze swojej kieszeni, z nadzieją, że kontrahent wszystko mu zwróci.
To przypadek wielu firm z branży eventowej, które przygotowują konferencję, koncert czy duże spotkanie integracyjne, opłacają oświetleniowców, dźwiękowców, płacą za przygotowanie materiałów marketingowych, wynajmują hostessy – i to wszystko ze swoich bieżących wpływów lub oszczędności. Łatwo sobie wyobrazić, o ile skuteczniej taka firma mogłaby planować swoją przyszłość, gdyby znacznie szybciej otrzymała należność.
Z usług faktoringu mogą skorzystać wielkie zakłady produkcyjne, które sprzedały towary za kilkadziesiąt tysięcy złotych i czekają na uregulowanie faktury, jak i niewielkie przedsiębiorstwa, które nie mogą sobie pozwolić na kredytowanie kontrahentów, bo potrzebują finansowania na bieżąco.
Nic też nie stoi na przeszkodzie, by z faktoringu skorzystali prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą i freelancerzy. Ci ostatni nie otrzymują, w przeciwieństwie do „etatowców”, stałej pensji, ich dochody uzależnione są od liczby wykonanych zleceń.
Każdy grafik komputerowy, tłumacz czy copywriter doświadczył sytuacji, w której bezskutecznie monitował zleceniodawcę o upływie terminu płatności, ale jego ponaglenia trafiały gdzieś na koniec listy spraw do załatwienia. Freelancerowi może być trudno dochodzić swoich racji, zwłaszcza gdy po drugiej stronie jest silna firma, która ma naturalną przewagę.
W takiej sytuacji korzystanie ze wsparcia faktora jest na wagę złota.
Faktoring można też traktować jako alternatywę dla innych produktów finansowych. Aby uzyskać kredyt lub pożyczkę, firma musi wykazać odpowiedni dochód, zapewnić o swojej wypłacalności i udowodnić to wieloma dokumentami. Kredyty i pożyczki są drogie, zwłaszcza w czasach wysokich stóp procentowych.
Weryfikacja przez firmę faktoringową przebiega znacznie sprawniej, a udzielenie finansowania jest tańsze niż przy kredycie czy pożyczce. Ponadto faktoring jest księgowany pozabilansowo, więc nie obciąża bilansu firmy i nie wpływa negatywnie na jej sytuację finansową. Jeśli w przyszłości firma będzie wnioskowała o kredyt, nie będzie musiała ująć we wniosku zobowiązań z tytułu faktoringu (bo trudno tu mówić o zobowiązaniu), więc nie będzie to rzutowało na jej zdolność kredytową.
Usługi faktoringu możemy podzielić, biorąc pod uwagę różne kryteria. Uwzględniając miejsce zarejestrowania faktoranta, wyróżnimy faktoring krajowy i międzynarodowy. W tym drugim wydzielić możemy jeszcze faktoring importowy i eksportowy. Ze względu na częstotliwość korzystania z usługi wykupu faktur, możemy mówić o faktoringu globalnym i pojedynczym.
Wszystkie te rodzaje omówimy, ale zaczniemy od podziału, który ma największe znaczenie, ponieważ definiuje zakres ryzyka faktora.
Faktoring – podział ze względu na zakres ryzyka faktora
Dwa podstawowe rodzaje faktoringu to faktoring pełny i niepełny. Można dodać do tego również kategorię pośrednią (faktoring mieszany).
Faktoring pełny określany jest również mianem faktoringu właściwego lub bez regresu. Zakłada on, że faktor przejmuje pełną odpowiedzialność za wykupioną należność. Jeśli kontrahent nie zapłaci, nie może „składać reklamacji” u faktoranta, gdyż wziął na siebie pełne ryzyko wynikające z płatności. W razie problemów musi podjąć działania windykacyjne.
Faktoring niepełny – znany również jako faktoring niewłaściwy lub z regresem. Chroni interesy faktora w razie braku płatności przez kontrahenta. Jeśli nie opłaci on faktury, faktor może zażądać od faktoranta zwrotu należności uzyskanej od firmy faktoringowej w określonym umownie terminie.
Tym samym faktorant musi mieć na uwadze, że nawet kilkanaście tygodni po tym, jak otrzymał pieniądze od firmy faktoringowej, zostanie zobligowany do ich zwrotu, jeśli okaże się, że kontrahent, na rzecz którego została wystawiona faktura, uchyla się od płatności. Tym samym faktorant nie może zakładać, że z chwilą sprzedaży faktury sprawa płatności zamyka się.
Faktoring mieszany – to rodzaj usługi, który łączy w sobie cechy faktoringu pełnego i niepełnego. Polega na tym, że w razie niewypłacalności kontrahenta faktor odpowiada do wysokości kwoty, którą określił w umowie z faktorantem. Po przekroczeniu limitu odpowiedzialność wraca do faktoranta.
Faktoring – podział ze względu na jawność
Jeżeli faktorant informuje kontrahenta o sprzedaniu faktury, to mamy do czynienia z faktoringiem jawnym (otwartym). Jeśli takiej informacji nie przekaże, to kontrahent przelewa pieniądze na rachunek faktoranta, który został wskazany na fakturze. Jest to faktoring cichy (ukryty).
Wariantem pośrednim jest faktoring półotwarty (cichy), w którym o sprzedaży należności firmie faktoringowej dłużnik dowiaduje się dopiero w momencie otrzymania przedsądowego wezwania do zapłaty. Jeśli więc nie spóźni się z płatnością, w ogóle nie dowie się o zmianie właściciela faktury.
Faktoring – podział ze względu na terytorium
Z faktoringu krajowego skorzystać mogą jedynie przedsiębiorstwa zarejestrowane i prowadzące działalność na terenie Polski. Faktoring międzynarodowy to oferta skierowana do firm, które prowadzą interesy za granicą.
W tym drugim wariancie możemy wyróżnić faktoring importowy (przeznczony dla firm, które importują towary z zagranicy do Polski) oraz eksportowy (dla przedsiębiorców sprzedających towary zagranicę na rzecz kontrahentów z Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii).
Faktoring – podział ze względu na zakres usług
Firmom, które regularnie wystawiają faktury z długim terminem płatności – gdyż oczekują tego kontrahenci i taka jest specyfika branży – polecany jest faktoring globalny. Usługa ta polega na tym, że faktorant przekazuje faktorowi wszystkie faktury, które wystawia swoim kontrahentom.
Jeśli faktor nie chce „hurtem” sprzedawać wszystkich faktur, a jedynie wybrane, korzysta z faktoringu pojedynczego. To rozwiązanie korzystne dla przedsiębiorstw, które rzadko wystawiają faktury z wydłużonym okresem płatności, nie mają problemów z płynnością finansową i tylko jednorazowo chcą przyspieszyć wypłatę pieniędzy.
Faktoring – podział ze względu na instytucji
To podział ze względu na instytucję pełniącą usługi faktoringowe. Może być to bank (faktoring bankowy) albo inna firma świadcząca usługi finansowe lub wyspecjalizowana konkretnie w faktoringu (faktoring pozabankowy).
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) i podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów enumeratywnie wymienionych w ustawach jako nieuznawane za koszt podatkowy.
Tym samym faktoring jest kosztem podatkowym. Usługa faktoringu jest obłożona podatkiem od towarów i usług na zasadzie wszystkich innych usług finansowych, a więc według stawki 23%.
Faktoring pozwala przedsiębiorcom na utrzymanie płynności finansowej w sytuacji, gdy okoliczności zmuszają ich do wystawiania faktur z długim terminem płatności. Zamiast czekać nawet 120 dni na zapłatę od kontrahenta, od razu dostają pieniądze na rachunek firmowy i mogą rozdysponować je zgodnie z potrzebami.
Inne korzyści płynące z faktoringu:
Każde rozwiązanie biznesowe wiąże się z korzyściami, ale i pewnym ryzykiem. Decydując się na faktoring, przedsiębiorcy muszą mieć świadomość wad tego rozwiązania.
Jak już wyjaśniliśmy, faktor przejmuje od innego przedsiębiorstwa (faktoranta) fakturę za sprzedany towar lub usługę innemu podmiotowi gospodarczemu. Faktor szybko wypłaca należność faktorantowi pomniejszoną o swoją prowizję, dzięki czemu ten nie musi się obawiać o opóźnienia dłużnika i może od razu przeznaczyć pieniądze na bieżące potrzeby lub rozwój.
Przejęcie faktury przez faktora w żaden sposób nie wpływa na sytuację dłużnika. Jak już powiedzieliśmy, możliwe są warianty, w których ten w ogóle nie dowie się, że faktura została sprzedana. Ale tylko pod warunkiem, że płaci w terminie, który został wskazany na fakturze.
Jeśli nie dotrzyma terminu, ponaglenia wysyłać będzie mu już faktor. Jeśli nie przyniosą one korzyści, firma faktoringowa podejmie działania windykacyjne.
Wielu przedsiębiorców, którzy przekonali się do korzyści wynikających z faktoringu, traktuje go jako alternatywne źródła finansowania. Zyskują gwarancję terminowej wypłaty środków, dzięki czemu mogą planować kolejne biznesowe działania, a to z kolei przekłada się na wyższe obroty.
Uwolnione fundusze można przeznaczyć na zwiększenie produkcji, dodatkowe zakupy, realizację nowych zleceń, inwestycje, a wszystko to w przyszłości przyniesie zwrot w postaci rozwoju firmy.
Skoro wiemy już, na czym polega faktoring i jakie daje korzyści, wyjaśnijmy, ile kosztuje skorzystanie z tej usługi i od czego zależy cena. Koszt rośnie wraz ze wzrostem ryzyka, które bierze na siebie faktor. Jest ono wyższe w przypadku faktoringu pełnego, czyli takiego, w którym faktor nie może zwrócić faktorantowi faktury, której nie jest w stanie wyegzekwować.
Każda firma faktoringowa ma inaczej skonstruowany cennik, więc przedsiębiorca musi przeanalizować sposób naliczania opłat.
Zazwyczaj koszt oparty jest na dwóch elementach: prowizji, która stanowi wynagrodzenie faktora oraz odsetek od udzielonej zaliczki na poczet przyszłej zapłaty za fakturę przez odbiorcę. Prowizja waha się zazwyczaj pomiędzy 0,2% a 3% w skali miesiąca. Odsetki oparte są na dziennej stawce WIBOR i pobierane są za cały okres korzystania z zaliczki.
Z danych KUKE (Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych Spółka Akcyjna) wynika, że z faktoringu korzysta prawie 30000 firm. Podmioty zrzeszone w Polskim Związku Faktorów (PZF) obsłużyły w 2021 r. o 41% więcej przedsiębiorców niż rok wcześniej.
W jaki sposób dołączyć do grona użytkowników? Procedura przypomina ubieganie się o kredyt.
W pierwszym kroku zainteresowany faktoringiem przedsiębiorca wypełnia wniosek na naszej stronie internetowej (faktoring online). Podane przez niego informacje (wśród nich opisane faktury i wyciągi) są następnie analizowane przez firmę faktoringową, a jeśli ocena będzie pozytywna, przedsiębiorca dostanie propozycję warunków umowy. Określa ona warunki współpracy i limit faktoringowy, który przeznacza się na finansowanie faktur.
Umowa faktoringowa nie jest uregulowana w przepisach prawa i funkcjonuje jako umowa nienazwana – a więc ma specyficzne, charakterystyczne tylko dla siebie regulacje. Podstawowym aktem prawnym, który reguluje faktoring, jest Kodeks Cywilny.
Nie ma jednego wzoru umowy faktoringowej, za to możemy wskazać elementy, które muszą się w niej znaleźć. Są to przede wszystkim:
Jeśli umowa przewiduje powiadomienie dłużnika o sprzedaży faktury, dokument określa także sposób, w jaki zostanie on o tym poinformowany.
Konto na Flexidea jest darmowe. Zapłacisz tylko prowizje za sfinanowaną fakturę!